اطلاعات حقوقی

چک تضمینی

در این مقاله شما با صدور چک تضمینی و چک سفید امضاء و بدون تاریخ و مطالبه وجه چک از دادگاه آشنا خواهید شد.

 

صدور چک بابت تضمین: این نکته مهم است که بدانید منشاء و علت صدور چک باید بدهی صادرکننده معادل مبلغ چک باشد. مانند آن که شخصی بابت خرید یک دستگاه اتومبیل یا آپارتمان یک فقره چک برای پرداخت تمام یا قسمتی از وجه معامله صادر کند اما اگر مبنا و علت صدور چک بدهکاری صادر کننده نباشد بلکه به عنوان تضمین معامله یا تعهد صادر شده باشد صادر کننده قابل تعقیب کیفری و مجازات نخواهد بود مثل اینکه مغازه یا منزل مسکونی را اجاره کرده باشد و مالک خانه یا مغازه در اجاره نامه از مستاجر تعهد بگیرد که رأس انقضای مدت اجاره و در پایان مدت اجاره محل را تخلیه کند سپس برای آن که به گمان خود تضمینی برای این تعهد دریافت کرده باشد از مستاجر بخواهد که یک فقره چک (به طور مثال معادل قیمت منزل یا مغازه) به عنوان تضمینی تعهد به تخلیه صادر و به او ارائه کند.

مثال دیگر آن که ، خریدار یک دستگاه آپارتمان از فروشنده بخواهد برای تضمین تعهد به انتقال سند در دفترخانه ، یک فقره چک صادر کند وبه دست خریدار یا به نزد واسطه (بنگاه) بسپارد در تمامی این موارد به دلیل آنکه صادرکننده در حقیقت مبلغ ذکر شده در متن چک را بدهکار نیست،  قابل تعقیب کیفری و قابل مجازات نخواهد بود.

این که چک بابت تضمین صادر شده ، ممکن است در متن خود چک ذکر شده باشد و یا آنکه این مطلب  درچک بیان نشده باشد اما صادر کننده بتواند به طریق دیگری(مانند قولنامه یا شهادت شهود) این موضوع را اثبات کند.

چک های سفید امضاء: یعنی اینکه صادرکننده بدون قید مبلغ، تاریخ و نام دارنده فقط چک را امضاء و ارائه کرده باشد این چکی است که تاریخ و نام دارنده و…. در آن قید شده، فقط مبلغ می ماند که در این صورت می توان آن را وصول کرد اما در زمره چک های حقوقی است.

چک های بدون تاریخ: معمولاً در اینگونه موارد ، دارنده چک قبل از شکایت و قبل از مراجعه به بانک ، مبادرت به درج تاریخ می کند اما چنانچه در مرجع قضایی ثابت شود صادرکننده هنگام صدور تاریخ چک را ننوشته است صادرکننده مسئولیت کیفری نخواهد داشت.

شرطی برای وصول چک برگشتی: در چک برگشتی و قوانین مرتبط با آن این شرط ممکن است در خود متن چک ذکر شده باشد یا آنکه بعدها براساس یک فقره قولنامه ریال صورتجلسه، شهادت شهود و… اثبات شود به طور مثال خریدار اتومبیل ، تمام یا قسمتی از مبلغ معامله را به صورت یک فقره چک صادر و در اختیار طلبکار(یعنی فروشنده) یا واسطه (بنگاه) بگذارد و شرط کند که تنها سپس از انتقال سند در محضر طلبکار حق داشته باشد به بانک مراجعه و وجه چک را وصول کند.

بردن چک به بانک را لفت ندهید: یک نکته مهم که در چک برگشتی باید به آن دقت کنید این است که هرگاه دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند یا طرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت(یعنی برگشتی از بانک) شکایت نکند، دستش در مجامع قضایی به جایی بند نیست و اگر چک موجودی نداشته باشد در واقع یک برگ کاغذ بی ارزش است.

مفهوم حقوقی شدن چک: اغلب افراد تصور می کنند چکی که حقوقی می شود از اعتبار افتاده است و بی ارزش است در حالی که اینگونه نیست در چک های حقوقی فقط صادر کننده قابل تعقیب و مجازات کیفری نیست اما می توان تقاضای توقیف اموال و دارایی صادر کننده را کرد و دادگاه نیز حکم به پرداخت مبلغ چک خواهد داد مگر آنکه با دفاعیات صادر کننده ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد یا آنکه بابت ربا صادر شده است یا به هر دلیل دیگر دارنده چک استحقاقی ندارد.

مطالبه وجه چک از دادگاه: برخی گمان می کنند برای وصول وجه چک برگشتی از طریق دادگاه ، فقط باید شکایت کیفری کنند در حالی که حتی اگر این شکایت به نتیجه برسد، دادگاه تنها حکم به مجازات حبس خواهد داد و درباره طلب دارنده اظهار نظر نمی کند هم درباره چک های کیفری و هم چک های حقوقی دادگاه تنها درصورتی حکم به پرداخت مبلغ چک در وجه دارنده چک خواهد داد که دارنده به عنوان خواهان، فرم مخصوص دادخواست را تکمیل و با پرداخت هزینه دادرسی از طریق ابطال تمبر و سایر  تشریفات قانونی، آن را تحویل دفتر دادگاه کند در غیر این صورت دادگاه قانوناً نمی تواند حکمی مبنی بر پرداخت مبلغ چک صادر کند البته در بسیاری موارد صادر کننده به علت  ترس از مجازات ، خودرأسا مبادرت به پرداخت مبلغ چک می کند در این صورت زحمت تقدیم دادخواست نیز از دوش دارنده چک برداشته خواهد شد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوزده − چهار =

دکمه بازگشت به بالا