اطلاعات حقوقی

سرقت یا دزدی ؟

سرقت یا دزدی یک عمل مجرمانه و غیر قانونی است که طبق ماده ۲۵۶ ق.م.ا اینگونه تعریف شده:

سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است . با توجه به این ماده می توان گفت که اگر کسی مال متعلق به فرد دیگری را برباید، سارق است.

جرم سرقت مانند هر جرم دیگری برای اینکه شکل بگیرد باید دارای سه عنصر قانونی، روانی و مادی باشد.

  • عنصر قانونی: اگر عملی در قانون تعریف مجرمانه داشته و برایش مجازات تعیین شده باشد عنصر قانونی نامیده میشود.برای تمامی جرایم و مجازات ها نیاز به این عنصر است و اگر عملی بر اساس قانون جرم باشد بر این اساس می توان شخص مجرم را مجازات کرد.
  • عنصر مادی: به عملی که از طرف شخص باید صورت بگیرد تا جرم اتفاق بیافتد عنصر مادی گفته می شود. در جرم سرقت عنصر مادی به شکل ربودن به معنای جابه جا کردن و برداشتن و هم چنین پنهانی بودن عمل ربایش است، بنابراین لازمه جرم سرقت این است که سارق بدون رضایت مالک یا متصرف به صورت علنی و یا مخفیانه مال اورا ببرد.
  • عنصر معنوی: شخصی برای انجام یک جرم باید قصد انجام آن را داشته و از قبل برایش تصمیم گرفته باشد که علاوه بر تصمیم به دزدیدن مال باید قصد مالک شدن آن مال را نیز داشته باشد، بنابراین برای اینکه شخص مرتکب جرم سرقت شود باید اول قصد انجام سرقت را داشته باشد و دوم بداند که مالی که می خواهد بدزدد متعلق به شخص دیگری است.
  • مالی که دزدیده می شود باید یک سری ویژگی هایی داشته باشد تا بتوان به آن سرقت گفت:
  • مالی که دزدیده می شود حتما باید شی بوده و قابلیت جابه جایی و انتقال داشته باشد.
  • این مال باید در زمان سرقت متعلق به شخص دیگری باشد.
  • مال دزدیده شده باید از مالکیت صاحبش خارج شده و به تصرف شخص سارق درآید.

 

 

انواع سرقت:

۱-سرقت حدی         الف) سرقت با شرایط خاص                        ب)راهزنی

۲- سرقت تعزیری      الف)ساده                                              ب)مشدد

 *سرقت حدی با شرایط خاص :

۱-سرقت باید بطور مخفیانه انجام گیرد، یعنی به نحوی صورت بگیرد که صاحب مال متوجه ارتکاب عمل ربودن مال خود نشود، بنابراین سرقتی که با علم و اطلاع صاحب مال صورت گیرد، مجازات حد نخواهد داشت.

۲- مال باید از محل خود خارج شود که این خارج شدن نیازمند این است که دزد وارد آن مکان شوده که در اصطلاح می گویند هتک حرز شده باشد.

*راهزنی:

ماده ۲۸۱ ق.م.ا: راهزنان، سارقان و قاچاقچیان که دست به سلاح ببرند و موجب سلب امنیت مردم و راهها شوند محاربند. بنابراین راهزنی عبارت است از گرفتن اموال مسافرین و عابرین در مسیر و خیابانها ضمن غافلگیری و تهاجم مسلمانه.

سرقت تعزیری به طور کل می توان گفت ، همین که سرقن شرایط حد را نداشته باشد، سرقت تعزیری است که خود ۲ نوع است:

الف) سرقت تعزیری ساده :

این نوع سرقت در ماده ۶۶۱ ق.م.ا آمده  علنی و با ربودن مال غیر بدون علم و اطلاع و رضایت صاحب مال محقق می شود و مجازات آن کمترین مجازات سرقت یعنی سه ماه و یک روز تا ۲ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق است.

ب) سرقت تعزیری مشدد: منظور از سرقت مشدد ، هرگونه سرقتی است که با یک یا چند عامل از عوامل تشدید مجازات بوده و مجازات آن شدیدتر از مجازات سرقت ساده باشد و شرایطی را نیز داشته باشد که در قانون آمده باشد.

عوامل تشدید مجازات که در مواد ۶۵۱ تا ۶۶۰ ق.م.ا بیان شده اند عبارتند از:

سرقت در شب، تعدد سارقان، سرقت مسلمانه ،بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، استفاده از عنوان با لباس مستخدم دولت، مأمور دولتی قلمداد کردن، به کار بردن کلید ساختگی، سرقت از محل مسکونی، سرقت همراه با آزاریا تهدید، سرقت از محل های عمومی، سرقت به اقتضای شغل، کیف زنی یا جیب بری و امثال آن، سرقت در مناطق بحرانی، سرقت آب ،برق و گاز و تلفن

مراحل شکایت کیفری سرقت:

  • درصورتی که قصد شکایت کیفری از فردی به جرم دزدی را داشته باشید می توانید مراحل زیر را انجام دهید.
  • شما می توانید برای شکایت کیفری، با وکیل سرقت به صورت تلفنی مشورت کنید.
  • به دلیل اینکه شکایت کیفری دزدی نیاز به تنظیم شکوائیه دارد، اگر اطلاعات کافی برای تنظیم شکوائیه ندارید می توانید به صورت حضوری با وکیل سرقت مشورت کنید.
  • شما می توانید در صورتی که تمایلی برای حضور در دادگاه و یا دقت کافی برای شکایت ندارید، به وکیل متخصص سرقت وکالت بدهید که شکایت را انجام دهد.
  • درصورتی که قصد داشتید تا وکیل شکایت دزدی را انجام دهد مدارک زیر را همراه داشته باشید.

مدارک لازم برای شکایت سرقت:

۱-مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی

۲-ارائه سند و یا مدرکی که نشان دهد سرقت صورت گرفته است.

 

هدف سارقان از سرقت:

سارقان در سرقت اموال دیگری انگیزه های مختلفی دارند، انگیزه برخی از سارقان، فروش مال دزدی شده و بدست آوردن پول است. برخی از سارقان نیز برای انجام برخی از جرایم سرقت میکندد، مثلا سرقت خودرو و استفاده از آن در آدم ربایی یا قاچاق مواد مخدر و یا ارتکاب جرایم دیگر. انگیزه برخی از سارقان نیز استفاده از مال مسروقه است. در برخی موارد و پس از آنکه دزدی صورت گرفت، سارق یا سارقان قصد نقد کردن این اموال را دارند و غالباً هدف از سرقت، تحصیل و بدست آوردن وجه است.

سرقت تعزیری: سرقتی است که مجازات آن در قانون تعیین شده باشد درصورتی که سرقت شرایط حد را نداشته باشد و همراه با یکی از شرایط زیر باشد، سارق به حبس از ۶ ماه تا سه سال وتا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد:

  • سرقت در محل مسکونی یا مهیا برای سکونت یا در توابع آن یا در محل های عمومی از قبیل مسجد و حمام و…. اینها واقع شده باشد.
  • سرقت در جایی واقع شده باشد که در آن درخت، بوته، نرده قرار گرفته و سارق آن را شکسته باشد
  • سرقت در شب واقع شده باشد
  • سارق ۲ نفر یا بیشتر باشند.
  • سارق مستخدم بوده و مال مخدوم خود را دزدیده باشد یا مال شخص دیگری را از منزل شخص دیگری که به اتفاق مخدوم به آنجا رقته برباید یا شاگرد یا کارگر باشد و از محلی که معمولاً محل کار وی بوده از قبیل خانه، دکان، کارگاه، کارخانه و انبار سرقت کرده باشد.
  • هرگاه اداره کنندگان هتل، مسافرخانه، کاروانسرا و کاروان به طور کلی کسانی که به اقتضای شغل اموالی در دسترس آنهاست، تمام یا قسمتی از آن را مورد دستبرد قراردهند.

 

سرقت مسلمانه: اگر سرقت همراه با اذیت و آزا باشد یا سارق اسلحه داشته باشد به حبس از سه ماه تا ۱۰ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می شود و اگر جرمی هم انجام شده باشد، به مجازات آن جرم هم محکوم خواهد شد هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد واقع شده باشد و سارقین دونفر یا بیشتر باشند و لااقل یکی از آنها حامل سلاح ظاهر یامخفی باشد هریک از مرتکبین به ۵ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم خواهد شد.

سرقت مشدد:در صورتی که سارق شرایط زیر را باهم داشته باشد، به ۵ تا ۲۵ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود:

  • سرقت در شب واقع شده باشد.
  • سارقان دو نفر یا بیشتر باشند.
  • یک یا چند نفر حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد.
  • از دیوار بالار فته یا حصار را شکسته یا کلید ساختگی استفاده یا برخلاف واقعیت خود را مأمور دولت معرفی کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی و توابع آن است سرقت کرده باشد.
  • درضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشد.

سرقت مسلمانه از منزل:

هرگاه یک یا چند نفر منزلی را سرقت کنند و حداقل یک نفر از آنهامسلح باشد و یا هیچ یک مسلح نباشند  اما در واقع سرقت در مقام هتک ناموس(تجاوز به زن ، لکه دار ساختن گوهر عفت زن خواه به عفت و تهدید و یا غیر آن باشد.) بدانید به مجازات اعدام یا حبس ابد محکوم می شوند. در صورتی که ساکنان منزل قصد دفاع از مال یا ناموس داشته باشند و در این میان مرتکب قتل یا جرح یا ضرب سارقین شوند، از مجازات معاف هستند. مأموران در هنگام دستگیری سارقین اگر باعث قتل یا جرح یا ضرب سارقین شوند، از مجازات معاف هستند.

سرقت مسلمانه از بانک ها و صرافی ها یا جواهر فروشی ها: هرگاه ۲ یا جند نفر با برنامه ریزی و نقشه قبلی، وجه نقد یا اوراق بهادار یا جواهرات را از بانک ها و صرافی ها دزدی کنند و لااقل یک نفر از سارقین مسلح به سلاح سرد یا گرم ظاهر یا مخفی، پر یا خالی باشد، چه از آن استفاده بکند و چه نکند، در صورت وقوع سرقت به حبس ابد و در صورت وقوع قتل به اعدام محکوم خواهد شد. هرگاه علی رغم میل سارقین، هیچ یک از اهداف عینی قتل و سرقت اتفاق نیفتد به حبس از ۵ سال تا ۱۰ سال محکوم میشوند.

محاربه چیست و چه مجازاتی دارد؟؟

محاربه عبارت است از کشیدن سلاح به قصد جان ، مال و ناموس مردم یا ترساندن آن ها به نحوی که باعث ناامنی در محیط شود. هرگاه فردی با انگیزه شخصی به سوی یک یا چند شخص خاصی سلاح بکشد و عمل اوجنبه عمومی نداشته باشد و نیز کسی که بر روی مردم سلاح بکشد ولی بر اثر ناتوانی موجب سلب امنیت نشود، محاربه محسوب نمی شود.

مجازات محاربه و یا حد محاربه:

  • اعدام(به دار آویزان کردن)
  • صلب (میخکوب کردن فرد به شاخه و یا تنه درخت)
  • قطع دست راست و پای چپ
  • نفی بلد(تبعید کردن شخص به محلی دیگر همراه با سختگیری)

 

راهزنی یا قطع طریق:

راهزنی، توسل به زور برای خارج کردن اموال دیگران از تسلطشان در جاده های برون شهری است.سارق مسلح و قطاع الطریق (قطع کننده راه)هرگاه با اسلحه امنیت مردم یا جاده را برهم زند و رعب و وحشت ایجاد کند محارب است.

در این صورت به مجازات اعدام یا قطع دست راست یا پای چپ یا تبعید محکوم می شودو اگر کسی  راهزنی بکند و محارب محسوب نشود به ۳ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می شود.

  • محل وقوع جرم دزدی راهزنی و مسلمانه باید یکی از راه های خارج از شهر یا روستا باشد.
  • سلاح راهزن اعم از سلاح سرد مثل شمشیر و یا گرم مثل تفنگ باشد.
  • کمین کردن و غافلگیری و تهاجم علنی به عابرین
  • مقید نبودن سارقین به تعداد معین، راهزن می تواند حتی یک نفر باشد.
  • تقدیم حفظ امنیت راه ها بر حفظ اموال در اقدام مأمورین
  • غیر قابل گذشت بودن حد محاربه و افساد فی الارض

آدم ربایی: هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا قصد انتقام یا به هرمنظور دیگر به زور یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا یا توسط دیگری، شخصی را برباید(بدزدد) یا مخفی کند به حبس از ۵ سال تا ۱۵ سال محکوم خواهد شددر صورتی که سن قربانی کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یاربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به قربانی آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر  به مجازات آن جرم نیز محکوم می شود- در صورتی که دزدیدن شخص با رضایت خود او باشد، آدم ربایی نخواهد بود.

وظیفه سارق در مقابل مال باخته:

برابر قانون در کلیه موارد دزدی و ربودن اموال، دادگاه علاوه بر تعیین مجازات سارق یا رباینده به رد (بازگردان) عین مال مسروقه محکوم می کند و اگر عین آن وجود نداشته باشد، سارق به رد مثل یا قیمت مال مسروقه یا ربوده شده و جبران خسارت وارده محکوم خواهدشد. اگر سارق عین مال را برنگرداند یا قیمت آن را نپردازد، چنانچه مالی از او در دسترس باشد ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده برداشت می شود، در غیر این صورت، بر تقاضای مال باخته تا زمان پرداخت در حبس باقی خواهد ماند حقی اگر مدت محکومیت مجازات اصلی او تمام شده باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

5 × 4 =

دکمه بازگشت به بالا