اطلاعات حقوقی
آنچه باید درباره سرقفلی بدانید
سرقفلی حقی است که تنها برای مستاجرین اماکن تجاری منظور شده و برای مستاجرین اماکن مسکونی حقی منظور نشده است.
سرقفلی همان حق کسب است که با یکسری تغییرات همراه شده است. این تغییرات عبارتند از :
- سرقفلی به شکل خودکار، اجاره نامه را تمدید نمی کند.پس از پایان قرارداد، چنانچه مالک و مستأجر با یکدیگر به توافق نرسند، مستأجر باید ملک را تخلیه نماید .
- حق سرقفلی به طور خودکار ایجاد نمی شود بنابراین مالک و مستأجر باید با یکدیگر در این موضوع توافق نمایند پس در صورتی که توافق بین آنها انجام نشود، مستأجر در زمان تخلیه نمی تواند ادعایی را داشته باشد.
انواع:
در ایران ۲ نوع سرقفلی وجود دارد که عبارتند از:
- سرقفلی اصلی مغازه: در سرقفلی اصلی مغازه ، مالک می تواند ملکش را به شخص دیگری واگذار کند بنابراین در ملک تجاری، دو حق در نظر گرفته شده است. یک حق مالکیت و دیگری حق سرقفلی.
- سرقفلی که بنابر حق کسب بوجود آمده باشد: در این نوع سرقفلی حق آن مستأجری است که این ملک تجاری را به معروفیت و شهرت رسانده است. چنانچه از سوی صاحب سرقفلی تخلفی بروز بدهد، مالک مغازه می تواند از اوبخواهد که مغازه اش را تخلیه نماید. والا صاحب سرقفلی نمی تواند بی اجازه ی مالک اصلی ، ملک را تخلیه کند.
- روش های انتقال حق سرقفلی به صورت انتقال قضایی(سرقفلی از طریق حکم دادگاه انتقال می یابد)
- انتقال اختیاری(سرقفلی مغازه از طریق اسناد رسمی و با رضایت کامل مالک سرقفلی به صاحب جدید انتقال می یابد)، انتقال قهری (چنانچه صاحب سرقفلی فوت کند ، تمامی حقوق او به ورثه انتقال می یابد.)
- مواردی که مالک می تواند درخواست ملک را از مالک سرقفلی بخواهد عبارتند از :
- تغییر شغل صاحب سرقفلی: چنانچه در قرارداد ذکر بشود که مالک سرقفلی حق کسب و کار دیگری ندارد، مالک سرقفلی نمی تواند بی اجازۀ مالک تغییر شغل بدهد زیرا در صورت حق سرقفلیش را از دست داده و مالک مغازه می تواند بدون پرداخت مبلغی، ئرخواست تخلیۀ مغازه اش را بخواهد.
- انتقال دادن سرقفلی به غیر : چنانچه در سند مالکیت، حق انتقال قید نشده باشد ولی مالک سرقفلی آ ن را به فرد دیگری انتقال داده باشد، مالک اصلی می تواند با دادن نصف مبلغ سرقفلی از مالک سرقفلی بخواهد که ملکش را تخلیه نماید.
- از حد گذشتن صاحب سرقفلی: چنانچه مالک یرقفلی کاری کند که در زمان قرارداد ذکر نشده باشد.
*مواردی که مالک اصلی می تواند بدون پرداخت مبلغی درخواست تخلیه ملک را داشته باشد عبارتند از:
۱- در صورتی که صاحب سرقفلی از پرداخت اجاره انتناع ورزد.
۲-چنانچه بعد از ۳ بار درخواست اجاره بها، مالک سرقفلی از پرداخت آن سرباز زند، صاحب اصلی می تواند به وسیله دادگاه تخلیۀ ملک را انجام دهد.